Büyük Dedemin Balları Çiçek Balı, Polen, Bal Mumu

Büyük Dedemin Balları

Hikayemiz, modern kovanların olmadığı, arıcılığın en eski yöntemlerle yapıldığı yıllara dayanır. O zamanlar, Anadolu’nun neredeyse her köyünde arıcılar, atalarından öğrendikleri görgü ve tecrübeyle doğal ballar üretirlerdi.

Bazen oyulmuş bir kütük, örülmüş bir sepet, bazen de bir ağaç kovuğu kovan olarak kullanılırdı.

Anadolu’daki bu arıcılardan biri olan Polat Doğan da sandık şeklinde tahtadan kovanlarıyla bu kadim geleneği sürdürüyordu. Cumhuriyet’in ilk yıllarında modern arıcılık gelişmeye başladı. Bu yıllarda oğul Kerim Doğan baba mesleğini devraldı ve çerçeveli kovanlarla birlikte, bildiğimiz anlamda arıcılığa geçmiş oldu.

Büyük Dedemin Balları

Seksenli yıllarda ailenin ilk mektepli arıcısı olan Mehmet Doğan arıcılığa ilgi duymaya başladı. Önceleri yalnızca babasına yardım ediyordu fakat arıların dünyasını tanıdıkça ata mesleğini teknik bilgiyle buluşturmaya karar verdi. Sonraki yıllarda Mehmet Doğan, Türkiye’de ana arı üretebilen ilk on beş kişiden biri oldu.

“Büyük Dedemin Balları”marka fikri, ailenin dördüncü kuşağı olan Gökten Doğan’ın Roma ziyareti sırasında ortaya çıktı.

Buradaki bir müzede, dişi bir yöneticiye sahip oldukları için Ortaçağ’da arıların araştırılmasının yasaklandığını öğrenen Gökten Doğan, nesillerdir ailesinin sürdürdüğü arıcılığa karşı müthiş bir yakınlık duyar ve Türkiye’ye dönerek büyük dedesinin arılarını herkese anlatmaya karar verir.

Böylece“Büyük Dedemin Balları”markası kurulur.

Ballarımız

Kristalize Bal

Erzurum’un Övenler yaylasında özel olarak üretilen yüksek rakım yayla balıdır. Her bir damlası kendi kovanlarımızdan özenle süzülmüştür.

Sınırlı Sayıda

Ballarımız, senelik hasatımız olup her sezon aynı kalitede ve sınırlı sayıda üretilmektedir.

Doğal Bal

Hiçbir şekilde kimyasal işlem uygulanmamış, pastörize edilmemiştir. Kovandan çıktığı şekilde, en doğal halindedir.

Yüksek Prolin Değeri

Çiçek Balı Yayla Balı

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne göre gerçek balda prolin değeri en az 300mg/kg olmalıdır. Büyük Dedemin Balları ise 928,2 mg/kg prolin içermektedir.

Güvenli Bal

Türk Gıda Kodeksi Bal Tebliği’ne tamamen uygun şekilde analiz edilmekte ve paketlenmektedir. Ayrıca Tarım Bakanlığı denetim koşullarının tümüne uygundur.

Çiçek Balı Nedir ?

Çiçek balı, nektar kaynağını çiçeklerden alan bal çeşididir. Ballar, nektar kaynağına göre yüzlerce hatta binlerce farklı çeşide ayrılırlar. Ülkemizde ise en yaygın olarak çiçek, çam ve kestane balı üretilir. Bunun nedeni ülkemizin iklim ve bitki örtüsünün bu ağaç ve bitkilerin yetişmesine uygun olmasıdır.

Unutulmamalıdır ki arılar hangi çiçek veya bitkiye ulaşabilirlerse o çiçeğin flora özelliklerini ballarına yansıtacaklardır. Örneğin çam balı Akdeniz İklim özelliklerinin görüldüğü Antalya, Muğla, Çanakkale, Mersin, Aydın, Muğla gibi bölgelerinde üretilebilir. Buralarda yetişen çam ağaçlarında yaşayan koşnilli ismi verilen böceğin reçine benzeri salgısının bal arıları tarafından toplanmasıyla çam balı üretilir.

Bilindiği gibi, kestane balı üretimi için ise kestane ağaçları açısından çok zengin bir coğrafya gerekmektedir. Bu nedenle en iyi kestane balı, kestane ağaçlarının yoğun olarak bulunduğu Karadeniz İklimi’nin hakim olduğu bölgelerde elde edilir. Özellikle Kastamonu, Artvin, Ardahan, Rize bölgelerinde kestane balı üretimi sıkça görülmektedir.

Çiçek ballarının üretildiği bölge ve şartlara bakacak olursak durum biraz daha farklılaşır. Çiçek bal, ülkemizde ve dünyada en çok üretilen bal çeşididir. Dünya genelinde yüzlerce hatta binlerce farklı çiçek balı vardır fakat Anadolu ballarının kalitesi her zaman daha yüksektir.

Anadolu binlerce yıllık geçmişi ve verimli topraklarıyla nadir bulunan endemik ve relikt bitkiler açısından zengin bir coğrafyadır. Özellikle dağlarda, yüksek rakımlı yaylarda bulunan bu değerli bitkiler balların kalitesini belirlemekte ve Anadolu’da üretilen çiçek ballarının değerini arttırmaktadır.

Çiçek Ballarında Kaliteyi Belirleyen Etkenler Nelerdir?

Arılığın Yeri

Balda kaliteyi belirleyen en önemli unsur, balın üretildiği bölgenin bitki örtüsü ve iklimidir. Arılar hangi çiçeğe, bitkiye ulaşabilirlerse o bitki örtüsünün özelliklerini çiçek ballarına yansıtırlar. Bu nedenle kovanların konulduğu yer olan arılığın seçimi çok önemlidir. Kaliteli bir çiçek balı üretebilmek için endemik ve relikt bitkiler açısından zengin olan yüksek rakımlı yaylalar tercih edilmelidir. Yüksek rakımlı yaylalarda temiz su, kaliteli bitki örtüsü ve sanayi faaliyetleriyle kirletilmemiş bir doğa bulan arılar; son derece kaliteli, doğal ve organik çiçek balları üreteceklerdir.

Bitki Örtüsü

Kaliteli çiçek ballarının en önemli özelliği balın içinde bulunan polenlerin çeşitliliğidir. Polen çeşitliliğinin sağlanabilmesi için arıların bin bir farklı çiçeğe ulaşabilmesi gerekir. Özellikle tarımsal faaliyetlerden uzak, ayçiçeği gibi kültür bitkilerinin olmadığı, doğal dağ ve kır çiçekleriyle beslenen arılar; polen çeşitliliği ve besleyicilik açısından çok daha zengin ve kaliteli ballar üretirler.

Kimyasal Kirlilik

Balda kirlik bütün bal çeşitleri için risk olsa da özellikle çiçek ballarında daha sık görülen bir durumdur. Bunun nedeni tarımsal kökenli çiçeklerden nektar alan arıların, tarım ilaçları ve kimyasal gübrelerden etkilenmesidir. Bal üretimi oldukça zahmetli ve zor bir süreçtir. Aylar süren üretim sırasında arının maruz kaldığı herhangi bir kimyasal kirlilik hasat dönemi bal analizlerinde hemen karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle çiçek balı üretimi sırasında; tarımsal ilaçlama yapılan bölgelerden, kimyasal gübreleme olan topraklardan ve kimyasal atıkların ulaşabildiği sulardan özellikle uzak durmak gerekir.

Katkı Maddesi

Balda katkı maddesi son derece hassas bir konudur. Çünkü bal üretimi sırasında herhangi bir sahtecilik yapılmamış olsa bile, paketleme ve satış sırasında ticari kaygılar nedeniyle bir takım işlemler yapılmış olabilir. Bu nedenle tüketicilerin çiçek balarında her hangi bir katkı maddesi olmadığından, pastörizasyon gibi işlemlerin yapılmadığından, kovandan çıktığı gibi ham halde kavanozlandığından emin olmaları gerekir.

Üretimde Ustalık

Birbirinden lezzetli çiçek balları için arılara sonsuz teşekkürlerimizi sunsak da üretim sırasında arıcının emeğini ve ustalığını unutmamamız gerekir. Ülkemiz kovan sayısı olarak dünyada önde gelen ülkeler arasında olsa da kovan başına alınan bal miktarı açısından maalesef yeterli düzeye değildir. Bunun nedeni bal üretimi açısında teknik donanım ve bilgimizin yeterli düzeyde olmamasıdır. Öyle ki arıcılarımızın son derece samimi şekilde ürettikleri ballarda dahi bilgi eksikliği nedeniyle katkı maddeleri, eklenti şeker, kimyasal kalıntılar çıkabiliyor. Bu durumda ballardaki kaliteyi ve doğallığı direkt etkileyerek tüketicilere zarar veriyor.

Arıların Cinsi

Dünyada 24 farklı arı ırkı tanımlanmıştır fakat bunlardan yalnızca bazıları bal üretimi açısından değere sahiptir. En verimli arı cinsleri Kafkas ve Karniyol cinsi arılardır. Bu arı ırkları; çalışkanlık, hastalıklara karşı dayanıklılık, uysallık gibi özellikleriyle diğerlerinden ayrılır. Ayrıca kanatlarının daha büyük ve dayanıklı olması, hortumlarının daha uzun olması gibi özellikleri sayesinde diğer arı cinlerinin uçamadığı noktalara uçar, bal alamadığı bitkilerden bile bal ve polen alabilirler. Ayrıca hastalıklara karşı daha dayanıklı olan bu türler dışardan verilecek antibiyotik gibi ilaç takviyelerine de daha az ihtiyaç duyarlar. Böylece çok daha kaliteli ve doğal ballar üretebilirler.